Chwatachmoj spěšnje pod njesmilnym njebjom wróćo do Rěčic. Jupiter pluvius bě njemdry na naju, přemača naju hač na kožu; tuž bě ta reagenca, kiž běchmoj w Dubjanskej korčmje w zdobnej měrje k sebi wzałoj, jara wužitna a hojaca.

Wot Rěčic dojědźechmoj do Slepoho a zhonichmoj při tym, kak zasakły lud su bramborscy rěznicy; běštaj so dwaj wo 70 np. zjebałoj, wotpřisahałoj a chcyštaj so nětko jedyn druheho zadajić a zakałać, njebyštaj-li na železnicy byłoj. Hara bě wjetša, hač hdyž so djasy wadźa.

W Slepom wopytachmoj předewšěm faru a buchmoj přećelnje a luboznje wot knjeza fararja a knjeni fararki witanaj. Na druhe ranje nahromadźich tam w korčmje radnu hromadku ludowych spěwow a hłosow; posleniše mi jedyn herc na serbskich huslach a pozdźišo na kózłu piskaše. Bě to dźiwny mužik: móžeše kóždy hłós derje piskać, wědźeše kóždy dypk, kiž piska, njemóžeše pak žane dypki ani pisać ani čitać. Lud w Slepom je jara přećelny a ma dobru serbsku mysl a wutrobu, runje kaž jich wustojny duchowny nawjedowar a zastarar. Tudy bě zjawnje widźeć, što horliwy farar w swojej wosadźe za pozběhnjenje narodnosće zamóže.

Wot Slepoho dźěchmoj popołdnju přez Mužakowsku holu pěši do Běłeje Wody; we wjerchowskej krajinje widźachmoj cyłe stadła jelenjow, tola žane dźiwje swinje.

W Běłej Wodźe na dwórnišću přeja z razom mojeho lubeho přećela a towarša tajki stysk a tajka tužnosć, zo mi kontrakt kumpanstwa wupowědźi. Ćahaj tu runje steještej, jedyn do Delan, druhi do hór zawróćeny; čas za rozmyslenje bě krótki. Tuž – rozsudźich so, rozžohnowach so, wobwjertnych so; čornaj duchaj zarejištaj, zaporskaštaj helsce a ćěrještaj zdobom jachlo rózno do šěrokeje hole, prěńši z Křižanom k Zhorjelcej horje, poslenši ze mnu na Choćebuz dele. Stejach tu we wozu, wopušćeny a zamysleny, njewědźo hišće tak prawje, hdźe bych dojěł. Po zemi bě hižom ćmička. Wóz bě, kaž husto na tutej železnicy, chětro prózdny, a štóž tu bě, na spódnicy sedźo abo ležo drěmaše a smorčeše.

Jeničce połdra chlěwa wote mnje steješe hišće něchtó z chribjetom ke mni wobroćeny. Wšo bě změrom; zdobom poča tamny čłowjek hwizdać a što to? “Z dychom swjatoh’ Jana!“ Sym kaž by mje błysk přejěł a zawołam, zo cyła personaža so stróžiwši poskoči: “To tola bij dundyr do škórcow!” Hwizdar so chwatnje wobroći a – Wosyčan a Hermančan so radostnje postrowještaj. Tutón mój přećel bě runje w Starej Darbnje swoje wučerske pruwowanje wobstał a ćehnješe nětko lochkeje wutroby do Janšojc pola Gubina, zo by tam jako kantor za kantora zastupił. Na, nětko bě moja dróha wěsta; jědźechmoj hromadźe do Choćebuza a wostachmoj tam. Mój towarš njebě hišće w žadnym dźiwadle pobył a chcyše nětko swoju swobodu wužić; tuž dyrbjach z nim sobu do Choćebuskeje keklije, hdźež so mi tak lubješe, zo sebi wusnych. Po dźiwadle hišće sebi karančk kupichmoj a na druhe ranje dyrbješe Hermančan za swój wčerawši wopor nolens volens ze mnu sobu do Popojc.

KÓNC