Arnošt Muka/Jan Arnošt Holan
Pućowanje po Delnjej Łužicy - strona 4

wróćo k stronje 3 <<<

Jako rano stawach, bě knjez wučer šulu skónčił. Wón měnješe: “W Nowej Wsy sym ja Falk a móžu činić, kaž chcu.” Popołdnju chcyše naš hospodar do Liškowa k jenemu choremu a mój dźěchmoj do Barbuka. Ducy tam zastupichmoj do druheje Nowowjesčanskeje korčmy, hdźež běše Muka přenocował. Doma běchu korčmarka, jeje grósa (t. mj. wowka) a korčmarjec rjana Hanka. Na korčmarce, kiž měješe hižom wotrosćene a z dźěla woženjene dźěći, běše hišće widźeć, zo je jónu jara rjana była. Wona bě jara rozumna a rady powědata serbska mać, z napohladom dowěrjenje wubudźacym. Swojeho dołhe lěta bědneho nana wothladowaše z tej sćerpliwosću, kotraž je jenož žonjacym wutrobam data.

Wottam dźěchmoj do Barbuka. Puć wjedźeše přez zelenu holu, wjedro bě krasne. Barbuk je po napohledźe tróšku chuźiša wjes hač Nowa Wjes, ale njeje dołho hišće tak njenahladna, kaž na přikład Šćeńca a Wysoka pola Rakec. Chěže su cyle po starym serbskim wašnju, kaž je w Smolerjowych Pěsničkach woznamjenjene namakaš znatwarjene, někotre su, kaž so zda k powyšenju pychi, ze wšelakimi barbami po geometriskich figurach namazane.

Zastupichmoj do korčmy a namakachmoj zaso zatrašnje wulku prózdnu jstwu. Jene blido, jena ławka a wšón naporjad, kiž je k manufakturje rubjaneho płatu trěbny, wot koleska hač ke krosnam; to pak bě tež wšo. Rědna Hanka tam sedźo tkaješe, móterka dźěłaše z kibami. Muka gronješe a pytaše źowću spěwy wurěčeć, dósta tež po tym, zo bě wšě móžne srědki nałožował, dwě nowej pěsničce a něšto wariantow.

Při wšěm tym sedźach ja, dokelž w gronjenju hišće słaby, za blidom a posłuchach jeno. Dźiwno bě mi, zo woni tam akcent njestajeja, kaž my Hornjołužičenjo a Češa; woni maja, kaž so zda, tam hišće powostanki stareho naturskeho akcenta. Tak praja za naše wučency – huconcy, a moterka mi, jako tam stajnje změrom při blidźe sedźach, přiwoła: “A wy teke nic njepikaśo!” Naša spěwarka wupraješe stajnje přez = pržez, kaž Češi. Zajimawa je wšelakosć, kotraž tam delka knježi we wuprajenju twjerdeho l (ł). Nimale kóžda wjes praji je hinak: W Nowej Wsy kaž naše hornjołužiske l (nimale ruske mjechke). Grys pak wupraješe to same čisće kaž Rusojo swoje twjerde ł. W Liškowje praja ł, kaž my w Hornjej Łužicy. Tak znaja ludźo hnydom, z kajkeje wsy něchtó je, a mój słyšachmoj husto namaj wumjetować: “To nic njejo pšawje, tak w Liškowje gronje.”

Naša Barbučanska spěwarka bu pak hižom po někotrych spěwach obstinatna a měnješe, zo dyrbimoj jenož do přazy přińć, potom budźa namaj hižom wjace spěwać. Tuž dźěchmoj dale do Mosta. Puć wjedźe mjez dwěmaj wulkimaj hatomaj, kotrejž woko lědom přewidźi. Tu a tam błyšća so wsy z cyhelowymi třěchami a cyły wobryz je wobmjezowany wot melancholiskeje hole. Do Mosta zastupiwši njepřejachmoj sebi ničo bóle, hač zo by přez cyły Móst móst był. Błóto bě tak hłuboke, zo, hačrunje we wulkich kanónach tčachmoj, so namaj tola styskać započa. Jako so korčmje bližachmoj, mjetachu runje jeneho “hobožrjeńca” won. Bě to prěni króć, zo tutu rjadownju luda, kotruž jenož z “Bramborskego casnika” znajachmoj, w žiwym eksemplarje wohladachmoj.