Nazajtra rano dźěchmoj pěši přez poněmčene chudobne wsy Wóškow (Woschkow), Chójany (Cunersdorf), Ljask (Leeskow), hdźež w chudobnej korčmičce wobli jeja pojěchmoj a karančk kisałeho piwa wupichmoj, dale přez Lindow (Lindchen) do Wikow (Petershain), rjaneje wulkeje wsy z mnohimi burskimi domami, wulkim knježim dworom a rjanej lipowej aleju na wsy. Serbow pak je tam mało.

Z Wikow, hdźež nocowachmoj, wotjědźechmoj na druhe ranje z wozom přez zwjetša hišće serbske wsy: w Giškojcach (Geisendorf †) šołta do swojeje maćerneje rěče ničo njedźeržeše; w Psowych Górkach dźěći na naju serbsce wołachu; w Chuseji (Kausche †) běše korčmar, runjež měješe zwjetša serbskich hosći na palenc a piwo, rozsudźity přećiwnik Serbowstwa; w Sćeńcu (Steinitz), w kotrehož bliskosći su bohate brunicowe hórki, nadeńdźechmoj serbskeho hospodarja dobreje serbskeje wutroby a wobwjertneho serbskeho jazyka, dachmoj jemu jednu delnjoserbsku pratyju; w Domašojcach (Domsdorf) w korčmje namakachmoj črjódku němskich knježkow a inspektorow a dokelž so k wječoru bližeše, chwatachmoj přez Radowašojce (Radensdorf) do Malina (Greifenhain), hdźež znateho serbskeho fararja Gósława, sobustawa našeje Maćicy Serbskeje, wědźachmoj. 

Popołdnju wokoło šesćich dojěwši tam před korčmu, wupłaćichmoj pohonča, widźo pak, zo w korčmje derje nocować njemóžemoj, kročachmoj połnaj dobreje nadźije na faru. Knjez farar běše doma, witaše naju lubje, pokazowaše namaj swoje serbske žadnostki, wosebje jedyn wotpisk Hauptmannoweho serbskeho słownika, jenički po mojim zdaću po tym, zo je so Hauptmannowy prěnjotny delnjoserbski słownik, kiž na Lubnjowskej farje ležeše, zhubił.

Skónčnje přewodźeše naju knjez farar, dokelž dyrbjachmoj na nóc hišće do městačka Drjowka (Drebkau), wječor wokoło dźewjećich přećelnje hač k holi, přez kotruž dróha wot Kalawy (Calau) do Drjowka dźe, pokaza na pućik, kiž do hole nutř a za hodźinku na spomnjenu dróhu wjedźeše. Bywaše přeco bóle ćma, njebjo bě zamróčene – za poł hodźinki přińdźechmoj na křižniki a – hdźe nětko?! Steješe tam zboka pućnik, ale wokřidła běchu tak wysoke, zo je lědma po ćmě widźachmoj; jedyn zalěze na ramjenja druheho a zapaleše zapalki a swěćeše na wokřidła, doniž so njedohlada, zo stej dešć a wětr mjena z wokřidłow dawno zetrěłoj. Nětko nasta dołhe wuradźowanje, skónčnje so ja zawjertnych a zawołach: Do prědka! 

Kročachmoj po ćmě dale a přińdźechmoj po dołhim stupanju zbožownje na dróhu; wjesołaj sahachmoj nětko na Drjowk, postrowjachu naju nadobo psy z wulkim hołkom – myslachmoj, zo je to horco požadane městačko – bě pak wjes Gólašow (Golschow). W nocy dwanaćich docpěchmoj skónčnje tola městačko, wšudźe bě wšo lehnyć, nahrabnychmoj po ćmě nócneho stražnika a z jeho pomocu dobywachmoj so do jedneho hosćenca. Hosćencar w košli a cholowach wotewri namaj, da namaj kaž wjelki hłódnymaj na nutrnu próstwu hišće něšto wječerjeć; při čakanju na wječer wupřestrěchmoj swoje karty na blido, zo bychmoj sebi puć na jutřiše wuzwoliłoj, powědachmoj pódla wězo serbsce a po wječeri dźěchmoj smjerć mučnaj lehnyć.

Na druhe ranje trochu pozdźe stawachmoj. Ja dźěch, zo bych sebi dał brodu holić; płaćeše to 50 np. (w Budyšinje dawach 10 np.), na to dźěchmoj hromadźe stareho nestora serbskich spisowaćelow, Pricynskeho fararja emeritowaneho Broniša, kiž je 12. decembra 1881 93 lět stary wumrěł, wopytać, hdźež naju rjana serbska słužowna ze Sedlišća, kiž móžeše špatnje němsce, ale ćim lěpje serbsce, do jstwy dowjedźe. Broniš sedźeše w dźědowym stole, powita naju přećelnje a pokazowaše namaj swoje wšelake žadne knihi a rukopisy. 

Wróćiwši so do hosćenca powobjedowachmoj – na hasach, pola holerja abo truharja a w hosćencu mnozy ludźo tak dźiwnje z wulkimi wočemi na naju hladachu. Wobjed a wčerawša wječer płaćeše kóždeho cyły toler a nóclěh kóždeho dwě hriwnje, štož běše namaj spodźiwnje drohe; tola přeco hišće pječeń nječujachmoj. Prjedy hač so na dalši puć nastajichmoj, chcych hišće mi znateho knjeza wopytać, njeběše pak doma, ale na winje pola měšćanosty, kiž ma winowy skład; dźěchmoj tam, husto na hasach ludźo stejo wostachu a na naju woči wudźěrachu – přišedši na winowu stwu, předstajichmoj so mojemu přećelej a tón spodźiwnje na mnje pohlada, potom so z cyłej šiju wusmja a praji: “Wěstaj, za koho waju tu ludźo maju?” Ja wurazych: “Ně, za koho dźě?” “Za ruskeju wyškow-wobhonjerjow!” Nětko bě namaj wšo jasne, čehodla naju tak skobachu a wobdźiwachu!

Wupiwši we wjesołej bjesadźe kóždy něšto škleńcow wina, wopušćichmoj wćipne městačko a čampachmoj přež Lěžyny, hdźež chětro němski wětr wěje, do Skjarbošća (Schorbus); tam naju lubje witaše jako Bramborski Casnikar nic jeno po Serbach, ale po dalokich krajach znaty wobdarjeny delnjoserbski spisowaćel Kito Šwjela. Hospodowachmoj tam nimale dwaj dnjej a činjachmoj wulěty do wokolnych wsow. W susodnej cyle serbskej Dobrynjansko-Wóseńkojskej wosadźe, kiž ma tři cyrkwje, we Wulkich Dobrynjach (Groß Döbbern), w Małych Dobrynjach (Klein Döbbern) a we Wóseńku (Groß Oßnig), budźeše so wjele zajimaweho ze serbskich wašnjow, ludowych bajkow a tak dale zapisać hodźało, tola njemějachmoj k tomu dosć časa a wotstorčich to na pozdźiše časy. Fara steji we Małych Dobrynjach; wopytachmoj tež knjeza fararja Šadowa, šědźiweho starca, kiž měješe wutrobu za swojich serbskich wosadnych: wón je 1. apryla 1888 na wuměnk šoł, a na jeho město su do tych třoch prostoserbskich wosadow prostoněmskeho fararja postajili.